Izložba „Čekajući stalnu postavku” Istorijskog muzeja Srbije u Beogradu postala je bogatija za dva nova vredna predmeta – rekonstrukcijama odeždi despota Stefana Lazarevića i despota Đurđa Brankovića, koje danas krase poslednju prostoriju dela izložbe posvećenog srednjem veku. Odežde su rađene po uzoru na one prikazane na likovnim predstavama iz njihovog vremena, saopšteno je iz Istorijskog muzeja Srbije.

Rekonstrukcije odeždi izradila je Jelena Stokuća, dok su lutke na kojima su izložene delo Darka Kuzmanovića.

Rekonstrukcija odežde despota Stefana Lazarevića je urađena po uzoru na ktitorsku fresku iz njegove zadužbine manastira Manasije. Delovi odežde su dekorisani raskošnim ornamentima. Sakos je tamnocrvene boje, a ornamenti na njemu su, kao i na licu plašta, orlovi upisani u krugove. Loros je uzan, zlatan, i poput manijakisa, optočen je ručno rađenim plavim i crvenim kamenjem sa biserima, dok mu je postava zelena. Perivrahioni, pravougaone pločice, su našiveni samo sa spoljne strane mišica, dok su rote pozicionirane na laktovima, epimanike na krajevima rukava, a četvrtaste „tabulae” sa strane u visini kolena. Plašt je nešto svetlije boje, sa ogrlicom koja ima povezane kružne ornamente, najtipičnije dekoracije antičkih tunika, koja se prenela na vizantinski carski ornat. Postava plašta je plava sa zlatno-crnim dezenom.

Rekonstrukcija odežde despota Đurđa Brankovića, vladarskog naslednika despota Stefana Lazarevića, urađena je po uzoru na povelju koja se čuva u svetogorskom manastiru Esfigmen, a na kojoj je prikazan sa porodicom. Delovi odežde su, kao i kod odežde despota Stefana Lazarevića, dekorisani ručno rađenim dragim kamenjem i vezenim ornamentima. Crveni sakos širokih rukava je za potrebe rekonstrukcije urađen u prestižnoj tkačkoj radionici u okolini Londona, a ispod njega se nalazi petrolejplava tunika. Zlatni loros je karakteristično vezen i postavljen petrolejplavom tkaninom. Gornji plašt u tamnijoj nijansi petrolejplave boje je postavljen svetlosivim krznom za koje se, po načinu slikanja i prezentovanja na prikazu u esfigmenskoj povelji, naslućuje da je bilo od hermelina.

Istorijski muzej Srbije izložbom „Čekajući stalnu postavku” pred posetioce iznosi najvrednije predmete iz zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Karađorđević i Obrenović, koji se čuvaju u zbirkama Muzeja.

Izložba je koncipirana tako da pruži uvid u pojedine celine buduće stalne postavke: u centralnoj i bočnim salama prezentovani su predmeti koji su pripadali rodonačelnicima i njihovim naslednicima iz dinastija Karađorđević i Obrenović, dok je u ostatku prostora predstavljen period prednemanjićkih i nemanjićkih vladara, pad srpske srednjovekovne države pod osmansku vlast, kao i period srpske Despotovine.

Autori koncepcije izložbe su dr Dušica Bojić, Slađana Bojković i Tijana Jovanović Češka, dizajn postavke je osmislila kustoskinja Izabela Martinov Tomović, dok su u pripremi i realizaciji izložbe učestvovali kustosi Muzeja.

Izložba „Čekajući stalnu postavku” otvorena je za posetioce svakog dana osim ponedeljka od 12 do 20 časova.

Foto: Istorijski muzej Srbije